Relacja z przebiegu III edycji konferencji "Polska w Kosmosie"

W dniach 26 – 27 listopada 2015 roku w Instytucie Lotnictwa w Warszawie po raz trzeci odbyła się największą krajową konferencją skupiającą przedstawicieli podmiotów sektora kosmicznego w Polsce.

Konferencja „Polska w Kosmosie” była szansą na spotkanie i zacieśnienie współpracy pomiędzy polskimi naukowcami, inżynierami kosmicznymi, studentami, przedstawicielami biznesu, administracji oraz stowarzyszeń i organizacji związanych z sektorem kosmicznym w Polsce. Ponadto dała sposobność na zaprezentowanie szerokiemu gronu odbiorców najnowszych osiągnięć polskiej branży kosmicznej.

Patronat nad konferencją objęli Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Minister Gospodarki, Prezes Polskiej Agencji Kosmicznej Prof. dr hab. inż. Marek Banaszkiewicz, Prezes Narodowego Centrum Badań i Rozwoju Prof. dr hab. inż. Krzysztof Jan Kurzydłowski, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Polski Związek Pracodawców Sektora Kosmicznego.

Konferencja współfinansowana jest przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego ze środków na Działalność Upowszechniającą Naukę.

Na konferencji obecnych było ponad 170 gości wśród których znaleźli się: Wiceprezes Polskiej Agencji Kosmicznej Gen. Lech Majewski, Dyrektor Instytutu Lotnictwa Prof. Witold Wiśniowski, Dyrektor ds. administracji Centrum Badań Kosmicznych PAN Dr Mirosław Denis, Dyrektor Centrum Technologii Kosmicznych Instytutu Lotnictwa - Dr Leszek Loroch, Przewodniczący Komitetu Badań Kosmicznych i Satelitarnych - Prof. dr hab. inż. Piotr Wolański, Przedstawiciele Centrum Astronomicznego im. Mikołaja Kopernika, wśród nich: Prof. Marek Sarna, Prof. Ryszard Szczerba, Prof. Gerald Handler, Dr Agata Różańska, Główny specjalista ds. przestrzeni kosmicznej w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego - Pani Beata Mikołajek Zielińska, Prezes Związku Pracodawców Sektora Kosmicznego - Pan Paweł Wojtkiewicz, Dr Stanisław Dyrda z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, Naczelnik Wydziału Polityki Kosmicznej Departamentu Innowacji i Przemysłu w Ministerstwie Gospodarki - Pani Anna Nałęcz - Kobierzycka, Dyrektor Wojskowego Instytutu Medycyny Lotniczej – Płk. dr Olaf Truszczyński, Kierownik Zakładu Geomatyki Stosowanej Wojskowej Akademii Technicznej - dr inż. Marcin Szołucha, Prezes Creotech Instruments S.A. Dr Grzegorz Brona, Szef Sprzedaży na Polskę AIRBUS Defence & Space - Jean-Francois Petit. 

Obecni byli przedstawiciele ponad 70 instytucji, uczelni i firm zainteresowanych bądź związanych z badaniami naukowymi i gospodarczym wykorzystaniem przestrzeni kosmicznej, m.in. przedstawiciele Instytutu Nauk Geologicznych PAN, Instytutu Technologiczno-Przyrodniczego, Instytutu Geodezji i Kartografii, Narodowego Centrum Badań Jądrowych, Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, Centrum Astronomicznego im. Mikołaja Kopernika PAN, Centrum Badań Kosmicznych PAN, Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, Polskiej Agencji Kosmicznej, Politechniki Łódzkiej, Politechniki Warszawskiej, Politechniki Wrocławskiej, Politechniki Rzeszowskiej, Uniwersytetu Jagiellońskiego, Uniwersytetu Warszawskiego, Uniwersytetu Śląskiego, Uniwersytetu Łódzkiego, Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytetu im. Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie, Uniwersytetu Wrocławskiego, Akademii Górniczo – Hutniczej, Ministerstwa Gospodarki, Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Wojskowego Inspektoratu Implementacji Innowacyjnych Technologii Obronnych Ministerstwa Obrony Narodowej, Centrum Nauki Kopernik, Polskiego Holdingu Obronnego, Przemysłowego Instytutu Automatyki i Pomiarów, Creotech Instruments S.A, Centralnego Biura Konstrukcyjno-Technologicznego S.A, PCO S.A, ATOS POLSKA S.A, PROXiM Solutions, GMV Innovating Solutions, Astri Polska, ITTI sp. z o.o., Wasat Sp. z o.o., SKA Polska Sp. z o.o., InPhoTech Sp. z o.o., Śląskiego Centrum Naukowo-Technologicznego Przemysłu Lotniczego Sp. z o.o., IDC Polska Sp. z o.o., AIRBUS Defence & Space, Koła Naukowego Psychologii Lotniczej i Kosmicznej na SWPS Warszawa, Mars Society Polska, Polskiego Towarzystwa Rakietowego, Polskiego Towarzystwa Astronautycznego, Studenckiego Koła Astronautycznego Politechniki Warszawskiej, Europejskiej Fundacji Kosmicznej, Fundacji Wspierania Polskiej Astronautyki „Pociąg do Gwiazd”, Fundacji Copernicus Project, Fundacji Manus.

Pierwszego dnia konferencji obecni prelegenci wygłosili referaty na temat udziału i sukcesów polskich naukowców w prestiżowych misjach kosmicznych, korzyści i perspektyw badania kosmosu, partnerstwa nauki i biznesu oraz zagadnień polityki kosmicznej Polski, Europy i świata.

W trakcie pierwszej sesji „Korzyści i pespektywy badania kosmosu. Udział i sukcesy polskich naukowców w prestiżowych misjach kosmicznych", Prof. Marek J. Sarna z Centrum Astronomicznego im. Mikołaja Kopernika Polskiej Akademii Nauk przedstawił koncepcję budowy polskiego satelity ultrafioletowego UVSat. Dr Karol Seweryn z Centrum Badań Kosmicznych PAN mówił o bieżących pracach i perspektywach polskiej robotyki kosmicznej. Barbara Matyjasiak z Centrum Badań Kosmicznych PAN przedstawiała nowe możliwości diagnostyki radiowej za pomocą stacji PL610 - radioteleskopu LOFAR w Borówcu. Dr Łukasz Wyrzykowski (Uniwersytet Warszawski) przedstawił polski udział w kosmicznej misji Gaia. Dr hab. Agata Różańska (Centrum Astronomiczne im. Mikołaja Kopernika PAN) zreferowała wkład Polski w projektowanie i rozwój satelity ATHENA. Prof. Ryszard Szczerba (Centrum Astronomiczne im. Mikołaja Kopernika PAN) przedstawił w swoim referacie misje ESA do obserwacji w dalekiej podczerwieni. Dr Natalia Zalewska wspólnie z Janem Kotlarzem (Instytut Lotnictwa) przybliżyli zastosowanie algorytmiki analizy obrazu w nawigacji łazikami marsjańskimi a Prof. Gerald Handler z Centrum Astronomicznego im. Mikołaja Kopernika PAN przedstawił pierwsze naukowe wyniki programu „BRITE”

Następnie w trakcie drugiej sesji „Partnerstwo nauki i biznesu jako szansa na wzrost konkurencyjności polskiej gospodarki", Prof. dar hab. inż. Piotr Wolański - Przewodniczący Komitetu Badań Kosmicznych i Satelitarnych mówił o potrzebie rozwoju niszowych technologii kosmicznych, których rozwój daje szanse włączenia się polskiego przemysłu do projektów europejskich. Dr Grzegorz Brona - Prezes Zarządu Creotech Instruments S.A. przedstawił modele współpracy prywatnych firm z sektorem naukowym. Beata Mikołajek – Zielińska, Gł. Specjalista ds. Przestrzeni Kosmicznej w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego przedstawiła perspektywy z zakresu robotyki kosmicznej realizowane przez ESA i polski udział w tych programach a dopełnieniem tego referatu było wystąpienie Mateusza Wolskiego z Przemysłowego Instytutu Automatyki Pomiarowej, podczas którego przedstawił robotykę kosmiczną jako mariaż nauki i przemysłu.

Warto podkreślić, iż w czasie trwania powyższych sesji po raz pierwszy dokładnymi planami Polskiej Agencji Kosmicznej na najbliższe kilkanaście miesięcy podzielił się Pan Gen. Lech Majewski - Wiceprezes Polskiej Agencji Kosmicznej, zaś dr inż. Marcin Szołucha z Wojskowej Akademii Technicznej zreferował opracowane pod przewodnictwem WAT z udziałem Centrum Badań Kosmicznych PAN dla Narodowego Centrum Badań i Rozwoju studium wykonalności programu satelitarnego systemu optoelektronicznej obserwacji Ziemi.

Podczas trzeciej sesji „Wybrane zagadnienia polityki kosmicznej Polski, Europy, Świata”, referaty przedstawili: Bartosz Smolik (Uniwersytet Wrocławski) „Problemy bezpieczeństwa w przestrzeni kosmicznej i na Ziemi jako wyzwania dla polityk kosmicznych i innowacyjności Polski i Europy”. Kinga Klose (Uniwersytet Jagielloński) „Odpowiedzialność odszkodowawcza w prawie kosmicznym”. Arkadiusz Woźniak (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie) „Polityka kosmiczna w Polsce. Stan badań i perspektywy obecności w procesie nauczania w szkolnictwie wyższym.

Sesję referatów uzupełnił panel dyskusyjny, które ogniskował się wokół tematu wyzwań polskiej polityki kosmicznej. W dyskusji udział wzięli: Maciej Gruszczyński (Polska Agencja Kosmiczna), dr Marcin Szołucha (Wojskowa Akademia Techniczna), dr Mariusz Andrzejczak (Creotech Instruments S.A.), Beata Mikołajek-Zielińska (Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego), dr Leszek Loroch (Instytut Lotnictwa), Paweł Wojtkiewicz (Związek Pracodawców Sektora Kosmicznego),Tomasz Zawistowski (SpaceCase Sp. z.o.o) oraz dr Stanisław Dyrda (Narodowe Centrum Badań i Rozwoju). Dyskusję moderowała Pani Anna Nałęcz – Kobierzycka - Naczelnik Wydziału Polityki Kosmicznej Departamentu Innowacji i Przemysłu w Ministerstwie Gospodarki.

Drugiego dnia w trakcie trzech sesji prelegenci przedstawili referaty poświęcone organizacjom pozarządowym, studenckim projektom kosmicznym oraz kosmicznemu biznesowi.

Sesję pt. „Organizacje pozarządowe i ich wpływ na kształtowanie sektora kosmicznego w Polsce", referatem o tym samym tytule otworzył Marcin Mazur – Prezes Fundacji Wspierania Polskiej Astronautyki – głównego organizatora konferencji. Następnie Łukasz Wilczyński z Europejskiej Fundacji Kosmicznej przedstawił prezentację pt. „European Rover Challenge jako motywator oraz integrator dla młodych zespołów robotycznych w drodze do prowadzenia badań oraz komercjalizacji rozwiązań technicznych”. Maciej Jakimiec z Fundacji Copernicus Project przybliżył idee amatorskiej eksploracji atmosfery w ramach Near Space Program. Piotr Sornowski w czasie prezentacji referatu „Zbuduj swoją rakietę” podzielił się doświadczeniami Polskiego Towarzystwa Rakietowego.

Drugą cześć sesji poświęconej działalności NGO opanowała tematyka marsjańska. Jakub Falaciński z Proxim Solutions (wcześniej Koło Naukowe Psychologii Kosmicznej i Lotniczej na SWPS Warszawa) podzielił się lekcją wyciągniętą z symulacji marsjańskiej „AMADEE 15”. Paweł Czapski w zastępstwie Anny Łosiak z Instytutu Nauk Geologicznych PAN przybliżył Analogowe Misje Marsjańskie Austrian Space Forum, zaś Robert Lubański z Mars Society Polska odpowiadał na pytanie jak wykorzystać Fenomen zawodów łazików marsjańskich. 

Następnie w trakcie sesji „Od kosmicznej zabawy do kosmicznego biznesu”, podsumowanie swoich prac w 2015 roku zaprezentowali studenci. Sesję referatem pt. „Zarządzanie studenckimi projektami astronautycznymi na przykładzie Studenckiego Koła Astronautycznego”, otworzył Aleksander Masłowski – prezes Studenckiego Koła Astronautycznego Politechniki Warszawskiej. Bartosz Postulka z AGH Space System opowiedział o przygotowaniach oraz zmaganiach krakowskich studentów w trakcie konkursu „CanSat Competition”, który odbył się w 2015 r. w Texasie. Kamila Kasprzyk, Kamil Dobrowolski i Piotr Pękalski z Uniwersytetu Jagiellońskiego we wspólnym referacie przedstawili formy aktywności studenckiej w dziedzinie prawa przestrzeni kosmicznej oraz związki pomiędzy kosmosem i prawem.

Najliczniejszą i najbardziej zróżnicowaną pod względem projektów grupę wśród studentów stanowili obecni oraz byli członkowie Studenckiego Koła Astronautycznego Politechniki Warszawskiej. Oprócz wymienionego na początku Aleksandra Masłowskiego tego dnia referaty zaprezentowali: Emilia Węgrzyn: „SKA Robotics – nowe przedsięwzięcie Studenckiego Koła Astronautycznego”, Paweł Nowakowski (Sekcja Rakietowa SKA PW) „Opis działalności Sekcji Rakietowej SKA”, Błażej Żyliński, Wiktor Krzeszewski (Eris Project) „Projekt ERIS - doświadczenia z zakresu prowadzenia projektów innowacyjnych”, Dominik Roszkowski „Projekt satelity studenckiego PW-Sat2”.

Podsumowanie lotnego etapu eksperymentu Frede przedstawił Jędrzej Górski (Politechnika Wrocławska) „Projekt FREDE jako platforma balonowa do badań stratosferycznych”.

Ostatnią, kończącą konferencję sesję „Kosmiczny biznes - jak i w co inwestować, gdzie szukać wsparcia, jak być efektywnym i konkurencyjnym" otworzył Dr Grzegorz Brona - Prezes Zarządu Creotech Instruments S.A., który opowiedział jak spółka Creotech radzi sobie na rynku. Piotr Świerczyński z Krajowego Punktu Kontaktowego Programów Badawczych UE przedstawił wagę przestrzeni kosmicznej w programie HORYZONT 2020. Kamila Matela z Departamentu Programów Pilotażowych w Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości omówiła szczegółowo zaangażowanie PARP we wsparcie polskiego sektora kosmicznego. Marcin Gawroński z Instytutu Lotnictwa przybliżył kwestię komercjalizacji osiągnięć naukowych. Karol Paradowski z Centrum Teledetekcji Instytutu Geodezji i Kartografii zaprezentował referat "Nauka dla poprawy działań w rolnictwie”, zaś Mariusz Słonina z Sybilla Technologies przedstawił kwestie związane z automatyzacją obserwatoriów astronomicznych na przykładzie obserwatorium szkoleniowego COG Instytutu Maxa Plancka w Garching.

Na koniec odbyły się dwa konkursy w trakcie których szczęśliwym zwycięzcom wręczono nagrody, teleskop Synta Sky-Watcher BK1309EQ2 ufundowany przez firmę Delta Optical oraz pierwsze wydanie książki „Ary Szternfeld pionier kosmonautyki” ufundowanej przez Dyrektora Muzeum Okręgowego w Sieradzu, Pana Krzysztofa Kowalczyka.

Wszyscy obecni bardzo wysoko ocenili poziom merytoryczny i organizacyjny konferencji, wskazując przy tym na to, iż staje się ona obecnie jednym z najważniejszych wydarzeń sektora kosmicznego w Polsce. Organizatorzy na koniec zapewnili, iż czwarta edycja konferencji odbędzie się w listopadzie 2016 roku ponownie w obiektach Instytutu Lotnictwa.